13 września w bibliotece Wiślinie i świetlicy w Lędowie podsumowaliśmy pierwszy etap realizacji naszego projektu „Kierunek – Kulturalne Żuławy”, realizowanego w programie BLISKO. Wydarzenie pod hasłem „ZaBOOKuj dzień z Biblioteką” obfitowało w wyzwania - zarówno dla bibliotekarek z OKSiBP, jak i lokalnych partnerów zadania.
W filii biblioteki w Wiślinie dzień zaczął się „Bibliorankiem”, czyli spotkaniem dla dzieci, które poznały „Raptularz Żuławski, czyli sekretny dziennik poszukiwacza skarbów” Marty Koperskiej-Kośmickiej. To niewielka książeczka, która może być pierwszym przewodnikiem po Żuławach, nie tylko dla najmłodszych czytelników. Choć właśnie do nich jest ona kierowana. Lektura była pretekstem do spotkania z pierwszakami z miejscowej Szkoły Podstawowej. Uczestnicy dowiedzieli się co to takiego laubzekin, gmerk, paltrak, koźlak, depresja - czyli pojęcia charakterystyczne dla Żuław. Usłyszeli o specyfice tutejszej przyrody i historii. A ponieważ najmłodsi lubią działać, to mieli również zadanie do wykonania - musieli samodzielnie „powołać” wiatrak, próbując jednocześnie swoich sił w jego uruchomieniu. To było wyzwanie - trzeba było mierzyć, liczyć, zabezpieczać ścianki i tak zmontować śmigło, aby chciało się kręcić.
Atrakcją dla nieco starszych były „Bibliochody” z „Hobbitem” J.R.R. Tolkiena - klasyką gatunku fantasy. Tytułowy Hobbit, czyli Bilbo Baggins jest powszechnie znaną postacią literacką. Nie tylko dlatego, że mistrzowska fabuła broni się sama, ale również dlatego, że od lat jest lekturą szkolną. Zresztą jedną z najbardziej lubianych. Z tego powodu zaprosiliśmy „Hobbita” i młodzież z wiślińskiej szkoły na wędrówkę okolicznymi drogami, by wspólnie poszukiwać żuławskich skarbów. W podchodach rywalizowały trzy drużyny. Każda miała swojego opiekuna i przewodnika. Każdy zespół napotykał po drodze na pytania-zagadki. Nagrodami za prawidłowe odpowiedzi były „bryłki złota”. Z dużym zaangażowaniem uczestnicy podjęli się też tłumaczenia fragmentu tekstu na pismo runiczne. Po 1,5-godzinnej wędrówce strudzeni wędrowcy dotarli na przystań kajakową w Lędowie. Tu mieli chwilę na odpoczynek. Ognisko, kiełbaski, ciepła herbata i słodycze pozwoliły odzyskać utraconą energię. Trasę wędrówki oznaczyli i zabezpieczyli strażacy z Ochotniczej Straży Pożarnej w Wiślinie, którzy zorganizowali też ognisko i dbali o bezpieczeństwo uczestników.
Po posiłku zaczęła się rywalizacja sprawnościowa. Strażacy, wykorzystując swój profesjonalny sprzęt, przygotowali zestaw ćwiczeń początkującego strażaka. Trzeba było przypomnieć sobie, co to jest dyscyplina, porządek i szybkie myślenie. Drużyny dalej rywalizowały, zdobywając kolejne „bryłki złota”. Ostatecznie zwyciężyła drużyna klasy VIIa. Uzbierała najwięcej „złota” i wymieniła je na to co lubi najbardziej, czyli na słodkości.
Działania skierowane do dzieci i młodzieży zostały zrealizowane dzięki współpracy ze Szkołą Podstawową im. Danuty Siedzikówny „Inki” oraz jednostką Ochotniczej Straży Pożarnej w Wiślinie – partnerami w ramach projektu „Kierunek - Kulturalne Żuławy”.
„Kulinaria żuławskie” - to pięknie wydana publikacja, która nie jest typową książką, w której autor spisał przepisy kuchni regionalnej. To książka o poszukiwaniu korzeni, z szerokim wprowadzeniem, przedstawieniem kontekstu kulturowego i historycznego. W której każda prezentowana potrawa ma swoją osobną historię, wiąże się z nią jakaś ciekawostka lub anegdotka. Uzupełnieniem bogatej treści są piękne ilustracje, które zachęcają do gotowania, pieczenia i próbowania.
Starsza młodzież i dorośli mieszkańcy żuławskiej części gminy byli naszymi gośćmi „Wieczoru z biblioteką na Żuławach”. Przygotowując spotkanie skorzystaliśmy z książki „Kulinaria żuławskie” Artura Wasielewskiego, który tego dnia również nas odwiedził. Autor opowiadał o swoich inspiracjach i poprowadził warsztaty kulinarne, podczas których uczestnicy wspólnie przygotowali tradycyjną potrawę, jaka niegdyś gościła na lokalnych stołach, czyli zupę klopsową. Warsztaty zwieńczyła degustacja, podczas której posilano się też innymi daniami regionalnymi.
Stylowo nakryty stół był dziełem przewodniczącej KGW w Wiślinie. Wiele elementów dekoracyjnych zostało zebranych wcześniej z okolicznych pól i ogrodów. Umieszczone wśród nich odręcznie wykaligrafowane informacje, stylizowane na staropolski język i ortografię, opisywały dawne sposoby wytwarzania potraw tradycyjnych dla Żuław. Oprócz wspomnianej zupy klopsowej, na stole znalazły się takie rarytasy jak zupa śliwkowa - przygotowana przez autora książki; tzw. świeżonka i klinki ziemniaczane - przyrządzone przez panie z OKSiBP; wiejski chleb według tradycyjnej receptury oraz żuławski smalec z wątróbką przygotowane przez sołtysa Mokrego Dworu, Wiesława Zbroińskiego; kompot śliwkowy - ugotowany przez sołtysa Wiśliny, Adama Wysockiego; a do tego: masło jabłkowe, drożdżówka i naleśniki z powidłami śliwkowymi oraz sernik dyniowy - wykonane przez członkinie Koła Gospodyń Wiejskich z Wiśliny.
Duchową ucztę tego wieczoru zapewniła projekcja filmu „Legendy żuławskie” zrealizowanego przez Stowarzyszenie „Nasza droga do kina”. Uważni widzowie mogli dostrzec domy podcieniowe czy stare stodoły stojące w okolicy czy rozpoznać znajome osoby, grające w filmie. Aktorami byli bowiem lokalni mieszkańcy, wybrani w castingu przez producentów. Seans zwieńczyły pokaz materiałów making off i rozmowa z twórcami.
Spotkaniu w świetlicy tego wieczoru towarzyszyła również wystawa zdjęć „Utrwalić zanim zniknie”. Ekspozycja jest efektem letnich warsztatów fotograficznych dla okolicznych mieszkańców, zrealizowanych w plenerach Żuław Gdańskich.
Wystawę będzie można oglądać w bibliotekach OKSiBP.
Oto relacja filmowa z wydarzenia, dostępna na naszym kanale YouTube:
Wydarzenie „ZaBOOKuj dzień z biblioteką” zostało zorganizowane jako element projektu „Kierunek - Kulturalne Żuławy”, dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w ramach realizacji Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025.
